Претседателот на Русија, Владимир Путин во денешниот телефонски разговор со израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху ги осуди обидите на Западот за повторно пишување на историјата на Втората светска војна.

Двете страни ја нагласија својата решеност да ја одржат вистината за настаните од Втората светска војна и да се спротивстават на обидите за ревидирање на нејзините резултати и фалсификување на историјата, се наведува во соопштението на Кремљ.

Во телефонскиот разговор било потенциран и „одлучувачкиот придонес на Црвената армија и на советскиот народ како целина во поразот на нацизмот“.

Путин често ги обвинува западните земји за историски ревизионизам и обид да се минимизираат улога на СССР во победата над нацистичка Германија.

За време на Втората светска војна во поранешниот Советски Сојуз загинаа повеќе од 20 милиони луѓе.

Путин и Нетанјаху разговараа и за билатерални прашања и за различните аспекти на ситуацијата на Блиски Исток. 

Се прават последните подготовки за државната матура. Годинава, 15.004 средношколци ќе седнат на жешкото столче за да полагаат.

Ако сте матурант во училиште кое располага со голема спортска сала или ходници, тестови од 31. мај ќе решавате во голема просторија каде што учите. Но, ако учите во училиште со мали просторни услови, ќе прошетате до некој од амфитеатрите на факултетите за завршниот испит. 

Правилата се исти како и лани. Надлежните одлучија да не воведат дополнителни мерки за да се спречи препишувањето меѓу учениците, кое прерасна во јунска традиција. Еден набљудувач ќе надгледува 15 ученици. На матурантите не им се дозволени мобилни телефони. Директорката на учениците им порача смарфоните да си ги остават дома.  

Полагањето на државаната матура во 2023 година остана запаметена по групата на Вибер, во која членувале 3.100 ученици кои препишувале за испитот по предметот англиски јазик. Матурантите препишувале и лани, исто така со формирање на Вибер групи.

Идејата за блокатори за мобилни телефони нема да се спроведе и годинава, но директорката на ДИЦ не ја исклучи можноста за поставување на вакви уреди за во следните години.

Македонската пијанистка Марија Николовска  вечерва ќе  одржи концерт во МЦ Галеријата во Њујорк на кој ќе изведе дела од Шопен, Шуберт како и македонските композитори Томислав Зографски и Властимир Николовски. 

Марија Николовска дипломираше на ФМУ, а потоа образованието го продолжи во Бугарија на Националната Музикална Академија “Проф Панчо Владигеров” во Софија. 

Настапот во Њујорк е помогнат од Министерството за култура на РСМ.

Американскиот претседател Доналд Трамп денеска ги започна првите разговори со канадскиот премиер Марк Карни, ветувајќи дека ќе ги покрене „тешките точки“ што ги разделуваат двете земји откако Трамп воведе царини. Средбата во Овалната соба започна со насмевки и ракување, и покрај изјавите на Трамп дека сака Канада да стане 51-ва американска држава, предлог што ги влоши билатералните односи.

Темата брзо беше покрената кога двајцата лидери одговараа на прашања од новинарите. – Нема да разговараме за тоа освен ако некој не сака да дискутира, рече Трамп, додавајќи: Тоа би бил прекрасен брак. Карни решително го отфрли предлогот:  Канада не е на продажба, никогаш нема да биде на продажба, му рече тој на Трамп. – Никогаш не вели никогаш, одговори Трамп.

На прашањето за неговите претходни изјави дека Канада може да стане 51-ва држава, Трамп рече: За танго се потребни двајца и наброја низа придобивки што, според него, Канаѓаните би ги добиле, но Карни одговори внимателно: „Како што знаете од недвижности, некои места никогаш не се на продажба. Сега сме во едно такво место – не е на продажба“.

Трамп, чија царинска политика ги вознемири светските пазари, рече дека со Карни ќе разговараат за „тешки точки“, алудирајќи на неговото убедување дека САД можат без канадски производи. „Без оглед на сè, ќе останеме пријатели со Канада“, додаде тој.

Карни, чија Либерална партија победи на изборите на 28 април со ветувања за справување со политиките на Трамп и создавање нова економска и безбедносна врска со САД, беше избран за лидер во март, заменувајќи го Џастин Трудо, кој имаше лоши односи со Трамп.

Кратко пред пристигнувањето на Карни, Трамп објави на социјалните мрежи: „Многу сакам да работам со него, но не можам да разберам една едноставна ВИСТИНА – зошто Америка ја субвенционира Канада со 200 милијарди долари годишно, плус им дава БЕСПЛАТНА воена заштита и многу други работи? Не ни требаат нивните автомобили, енергија, дрвна граѓа, НИШТО од она што го имаат, освен нивното пријателство, кое се надеваме ќе го задржиме. Тие, од друга страна, имаат потреба од СЀ од нас!“

Трамп, очигледно, алудираше на трговскиот дефицит на САД со Канада, главно поради увозот на канадска нафта, иако канадскиот трговски суфицит во 2024 година изнесуваше 102,3 милијарди канадски долари (74,25 милијарди американски долари).

На прашање дали Карни може да го убеди да ги укине царините, Трамп одговори: „Не.“ Запрашан зошто, тој рече: Е па така.

Канада е вториот најголем трговски партнер на САД по Мексико и најголемиот извозен пазар за американски производи, со трговија од над 760 милијарди долари минатата година.

Американското Министерство за трговија денеска објави дека трговскиот суфицит на Канада со САД во март се намалил на најниско ниво во последните пет месеци, кога царините на Трамп за челик и алуминиум од 25 отсто стапија во сила. Канадскиот извоз во САД падна за 3,7 милијарди долари, втор најголем пад во историјата. Сепак, канадските податоци покажаа дека овој пад беше речиси компензиран со зголемен извоз во други земји, бидејќи канадските компании бараа нови пазари.

По јавниот дел од средбата, Трамп и Карни продолжија со приватни разговори и заминаа на ручек, без присуство на медиуми. 

Македонскиот јазик не е само минато, тој е мост до иднината. Затоа овој јубилеј нека не биде само момент на сеќавање туку и миг на будење, миг кога повторно си кажуваме – ова е наше, ова е вредно, ова е вечно, истакна претседателот на Владата Христијан Мицкоски вечерва на свечена академија во Македонскиот народен театар по повод 80 години од кодификацијата на македонскиот стандарден јазик.

Цитирајќи ги Мисирков и Конески, спомнувајќи ја заложбата и на нивните претходници – просветителите, преродбениците и учебникарите, премиерот нагласи дека тие се грамадни личности кои ги поставиле темелите на јазикот како идентитетско обележје и затоа, рече, иако е кодифициран и станал официјален во 1945, јазикот постои многу векови. 

-Пред 80 години на оваа почва се кодифицираше македонскиот литературен јазик. Тоа беше повеќе од административен чин. Тоа беше признавање на една длабока, искрена, долга и тешка борба на еден народ за свое име, свој израз и своја самобитност. Оваа кодификација не произлезе преку ноќ. Таа беше плод на децении работа и истрајност на големи луѓе и на генерации интелектуалци, учители, поети, новинари, читатели. Секој од нив вложи збор, мисла, срце, истакна претседателот на Владата.

Порача дека јазикот „не е нешто што се чува во витрина“ и мора да се говори, да се создава и да се развива, а за таа цел, рече, најголема надеж се младите. Им се обрати и на Македонците во дијаспората со порака на идните поколенија да им го пренесуваат македонскиот  јазик кој, рече, е „нераскинлив дел од нашето национално ткиво“.

Мицкоски прати порака и за важноста за зачувување на јазикот затоа што во 21 век, рече, судбината на малите народи е „постојано да се потврдуваат, борат и да држат до своето право на идентитетско обележување“. Нагласи дека нив ги загрозуваат моќните пропаганди кои „удираат по идентитетските обележја“.

-И неретко ние како народ сме ги имале таквите удари. А болката е поголема кога тие доаѓаат од домашните луѓе кои ваму или таму поради разни лични или лукративни интереси ќе оспорат или невнимателно ќе внесат сомнеж кон некоја историска вистина која нас нѐ потврдува како народ и нација. Јазикот е нашиот бедем и неспорен идентитет и јас како претседател на Владата нема да отстапам од нашето цивилизациско право да говориме на македонски, да се претставувам на македонски, да се радуваме, тагуваме и да пееме на нашиот многувековен македонски јазик. Тоа го правеле нашите дедовци, тоа ќе го прават и нашите деца. Затоа на многумина ќе им засметаме, на неколкумина ќе им бидеме пречка, но секогаш знам дека работам за моите граѓани и за нашата заедничка татковина. И тука не смееме и не сме сами,  истакна Мицкоски.  

Тој изрази почит и благодарност на институциите и поединци кои се посветени на македонскиот јазик: Институтот „Крсте Мисирков“, МАНУ, Филолошкиот факултет „Блаже Конески“-Скопје и сите универзитетски катедри за македонски јазик, Министерството за образование и наука и наставниците, издавачи, поети, преведувачи, медиуми. 

Мицкоски истакна дека Владата ќе продолжи да инвестира во македонскиот јазик, во проекти и поддршка на институциите што нив ги реализираат. 

-Преку образовни реформи, дигитални проекти, речници и стандардизација. Да поддржува издавачи, медиуми, писатели и наставници, да ги зајакнува институциите, како Институтот „Крсте Мисирков“ и катедрите во земјава, но и во странство. Да вложува во програми за изучување и промоција на јазикот преку ниви технологии и меѓународна соработка, да им овозможува на младите нови формира за изразување преку јазикот –  и во книжевноста и во јавниот живот, рече Мицкоски.

Свечената академија почна со химна во изведба на  Детскиот хор „Пиколо“ при ДМБУЦ „Илија Николовски –Луј“ – Скопје, настапи и националниот ансамбл „Танец“ и имаше рецитали и интерпретација на извадоци од дела на македонски автори. 

Цените на нафтата денеска на меѓународните берзи се намалија под 60 долари за барел откако водечките производители одлучија да ја зголемат понудата и покрај стравувањата дека бранот царини би можел да ја ограничи побарувачката.

На Лондонската берза барел нафта се тргуваше за 59,83 долари што е намалување за 1,46 долари. Додека на американските берзи барел нафта поевтини за 1,55 долари односно се тргуваше за 56,74 долари.

Саудиска Арабија, Русија, Ирак, Обединетите Арапски Емирати, Кувајт, Казахстан, Алжир и Оман најавија дека во јуни ќе ја зголемат понудата за 411.000 барели дневно, што значи дека до крајот на јуни на пазарот ќе пласираат дополнителни 960.000 барели нафта дневно.

Романскиот премиер Марсел Чолаку, поднесе оставка.

Чолаку оставката ја поднесе еден ден по првиот круг од претседателските избори кои се одржаа во неделата.

Политичката криза во Романија продолжува откако на кандидатот од десницата, Калин Ѓорѓеску, му беше забрането да се кандидира на претседателските избори.

Група од околу 20 маскирани лица упаднала во универзитетскиот кампус во Атина во близина на Политехничкиот факултет, при што полесно била повредена една жена, а станува збор за втор инцидент на грчки факултет за помалку од една седмица, откако во средата студент беше повреден при напад на Правниот факултет, исто така од група маскирани лица, јави дописничката на МИА од Атина.

Според грчките медиуми, денешниот инцидент се случил кога маскираната група со кациги и палки сакала да залепи постери во пресрет на студентските избори пред студентско бифе, а вработената им се спротивставила при што била полесно повредена, а групата паралелно нанела помали штети на објектот.

Ова е втор инцидент во изминатите пет дена, откако во среда за време на настан на Правниот факултет, помала група маскирани лица нападна студенти и професори, а еден студент со повреди на главата беше пренесен во болница.

По овој инцидентот на Правниот факултет, грчкиот премиер Кирјакос Мицотакис во саботата свика неформален состанок за безбедноста на универзитетите со учество на надлежните владини претставници и било одлучено, во следните неколку дена, Министерството за образование да презентира конкретни предлози, кои ќе бидат преточени во итни иницијативи.

Грчки владини извори за состанокот брифираа дека ставот на сите учесници бил дека е неопходно за насилниците да постојат последици и на кривично и дисциплинско ниво. 

Турскиот претседател Реџеп Тајип Ердоган денеска имал телефонски разговор со американскиот претседател Доналд Трамп, јави Анадолија.

Ердоган истакнал дека Турција ќе продолжи да работи на зајакнување на соработката со САД во повеќе области, особено во одбранбениот сектор, пренесува агенцијата.

Турскиот претседател посочил и дека хуманитарната криза во Појасот Газа достигнала загрижувачки размери, при што изразил подготвеност Турција да испрати хуманитарна помош за погоденото население.

Трамп изјавил дека со Ердоган имале „многу продуктивен и вреден разговор“ за ситуациите во Украина, Сирија и Газа, посочуваат американски медиуми.

Американскиот претседател потврди дека Ердоган ќе го посети Вашингтон, а дека и тој добил покана да ја посети Турција.

„Со нетрпение очекувам да работам со претседателот Ердоган за да ставиме крај на оваа апсурдна, но смртоносна војна меѓу Русија и Украина – ВЕДНАШ!“, напиша Трамп на социјалните мрежи.